Có một số vị trí khác nhau mà thai ngoài tử cung có thể phát triển ngoài tử cung. Dưới đây là một số vị trí phổ biến:

1.     Thai ngoài ống dẫn : Đây là trường hợp phổ biến nhất, trong đó trứng thụ tinh không di chuyển qua ống dẫn mà phát triển trong ống dẫn. Cụ thể, phần lớn thai ngoài ống dẫn xuất phát từ phần cuối của ống dẫn, gần tử cung.

2.     Thai ngoài buồng tử cung : Trong trường hợp này, trứng thụ tinh gắn vào buồng trứng thay vì ống dẫn hoặc tử cung. Đây là một vị trí hiếm gặp nhưng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng.

3.     Thai ngoài tử cung phần trên : Thai ngoài tử cung phần trên, còn được gọi là thai ngoài tử cung cổ tử cung, xảy ra khi trứng thụ tinh gắn vào phần cổ tử cung của tử cung.

4.     Thai ngoài tử cung khác : Mặc dù hiếm hơn, nhưng thai ngoài tử cung cũng có thể phát triển trong các vị trí khác như buồng trứng, tử cung, tử cung scar (vết sẹo trên tử cung sau phẫu thuật trước đó), hoặc thậm chí trong bàng quang hoặc các phần khác của ống tiết niệu.

Các vị trí thụ thai ngoài tử cung.

Nguyên nhân của thai ngoài tử cung có thể là một hoặc kết hợp của các yếu tố sau đây:

1.     Viêm nhiễm ống dẫn (Salpingitis): Viêm nhiễm ống dẫn có thể làm tắc nghẽn hoặc làm tổn thương ống dẫn, gây ra vấn đề cho việc di chuyển của trứng thụ tinh từ ống dẫn đến tử cung.

Viêm ống dẫn.

·        Đau bụng dưới: Đau bụng dưới là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của salpingitis. Đau có thể nhẹ đến cực kỳ nặng và có thể lan rộng ra các khu vực xung quanh bụng dưới.

·        Chảy dịch âm đạo: Có thể xuất hiện dịch âm đạo màu trắng hoặc màu vàng, có mùi hôi. Dịch này có thể xuất hiện trước hoặc sau kỳ kinh nguyệt và không liên quan đến quan hệ tình dục.

·        Sưng đau vùng chậu: Vùng chậu có thể trở nên sưng đau hoặc nhạy cảm khi chạm vào.

·        Sưng lồi nổi trên vùng bên ngoài của tử cung: Một số phụ nữ có thể phát hiện một sự lồi nổi hoặc sưng tại vùng bên ngoài của tử cung.

·        Sốt: Một số trường hợp salpingitis có thể gắn với sốt, đặc biệt khi bệnh viêm nhiễm lan rộng và gây ra viêm nhiễm nặng hơn.

·        Buồn nôn hoặc nôn mửa: Đôi khi, các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn hoặc nôn mửa có thể xuất hiện.

·        Buồn chán, mệt mỏi: Một số phụ nữ có thể cảm thấy buồn chán hoặc mệt mỏi do cơ thể phản ứng với viêm nhiễm.

2.     Xơ tử cung : Xơ tử cung là các khối u ác tính trong tử cung, có thể làm biến dạng hoặc làm cản trở việc di chuyển của trứng thụ tinh.

Các vị trí u xơ tử cung.

3.     Sự phát triển bất thường của ống dẫn : Có những trường hợp ống dẫn phát triển không bình thường, dẫn đến khả năng cao của việc thai ngoài tử cung.

·        Ống dẫn bị tắc nghẽn hoặc bít lỗ: Nếu ống dẫn bị tắc nghẽn hoặc có lỗ nhỏ, trứng thụ tinh có thể gặp khó khăn khi di chuyển từ buồng trứng đến tử cung. Điều này có thể dẫn đến việc trứng thụ tinh gắn vào ống dẫn và phát triển thành thai ngoài tử cung.

·        Ống dẫn cong vênh hoặc biến dạng: Nếu ống dẫn có hình dạng không bình thường, chẳng hạn như cong vênh hoặc biến dạng do di truyền hoặc tổn thương, điều này cũng có thể làm giảm khả năng di chuyển của trứng thụ tinh và tăng nguy cơ thai ngoài tử cung.

·        Ống dẫn có kích thước bất thường: Sự phát triển bất thường có thể làm cho ống dẫn trở nên quá lớn hoặc quá nhỏ, làm thay đổi quá trình di chuyển của trứng thụ tinh và gây ra vấn đề cho việc gắn vào tử cung.

·        Vị trí không bình thường của ống dẫn: Trong một số trường hợp, ống dẫn có thể phát triển ở vị trí không bình thường trong cơ thể, điều này cũng có thể tạo ra môi trường không thuận lợi cho việc di chuyển của trứng thụ tinh.

4.     Phẫu thuật trước đó trên tử cung hoặc ống dẫn :

Các ca phẫu thuật trước đó trên tử cung hoặc ống dẫn có thể gây ra tổn thương và tắc nghẽn, gây ra nguy cơ cao cho thai ngoài tử cung. 

·        Phẫu thuật cắt bỏ tử cung: Phẫu thuật này loại bỏ toàn bộ hoặc một phần của tử cung. Trong một số trường hợp, phẫu thuật này có thể làm tắc nghẽn hoặc tổn thương các ống dẫn còn lại, tăng nguy cơ cho thai ngoài tử cung nếu phụ nữ vẫn muốn có con sau đó.

·        Phẫu thuật sửa chữa ống dẫn : Các phẫu thuật trên ống dẫn có thể bao gồm sửa chữa các tổn thương hoặc loại bỏ các cục u ở ống dẫn. Tuy nhiên, sau phẫu thuật, ống dẫn có thể bị tổn thương hoặc bít kín, gây ra tắc nghẽn và nguy cơ cao cho thai ngoài tử cung.

·        Phẫu thuật tử cung mở: Các loại phẫu thuật như cắt bỏ u xơ tử cung hoặc loại bỏ tử cung nội sinh (submucosal fibroids) có thể gây ra tổn thương cho tử cung và ống dẫn xung quanh, tăng nguy cơ cho thai ngoài tử cung.

·        Phẫu thuật hút thuốc tránh thai : Phẫu thuật này cắt hoặc buộc vàng ống dẫn để ngăn chặn tinh trùng tiếp cận trứng. Mặc dù hiếm, nhưng sau phẫu thuật, có thể xảy ra việc hình thành tổn thương hoặc tắc nghẽn ống dẫn, tăng nguy cơ cho thai ngoài tử cung trong trường hợp thai kết quả từ việc trùng hợp tình cảm.

5.     Sử dụng thiết bị tránh thai dạng bạc: Mặc dù rất hiếm, nhưng một số trường hợp thai ngoài tử cung đã được ghi nhận ở phụ nữ sử dụng IUD.

Sử dụng IUD để tránh thai.

Vòng tránh thai (IUD - Intrauterine Device) là một thiết bị tránh thai có thể được đặt vào tử cung để ngăn chặn sự thụ tinh hoặc phát triển của phôi. Mặc dù rất hiếm, nhưng có một số trường hợp đã ghi nhận về thai ngoài tử cung xảy ra trong phụ nữ sử dụng IUD. Nguyên nhân chính có thể bao gồm:

·        Di chuyển của IUD: Trong một số trường hợp, IUD có thể di chuyển từ vị trí ban đầu và lọt vào ống dẫn hoặc buồng trứng. Điều này có thể gây ra tắc nghẽn và tăng nguy cơ cho thai ngoài tử cung.

·        Tăng nguy cơ viêm nhiễm: IUD có thể tăng nguy cơ viêm nhiễm tử cung, ống dẫn hoặc buồng trứng, đặc biệt là trong những tháng đầu sau khi được đặt vào. Viêm nhiễm có thể gây tổn thương và tắc nghẽn trong hệ thống sinh sản, tăng khả năng cho thai ngoài tử cung.

Mặc dù các trường hợp này là hiếm, nhưng nếu bạn sử dụng IUD và gặp bất kỳ triệu chứng nào đáng chú ý như đau bụng dưới, chảy máu âm đạo không bình thường, hoặc các triệu chứng của viêm nhiễm, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đồng thời, đảm bảo tuân thủ các lịch kiểm tra định kỳ và theo dõi sức khỏe sinh sản của bạn khi sử dụng IUD.

6.     Phản ứng thuốc tránh thai: Một số phụ nữ có thể có phản ứng dị ứng hoặc không phù hợp với loại thuốc tránh thai hợp lý, dẫn đến thai ngoài tử cung.

Sử dụng thuốc tránh thai – Morning-after pills.

7.     Hút thuốc lá: việc hút thuốc lá và tăng nguy cơ thai ngoài tử cung.

Hút thuốc lá có thể gây có thai ngoài tử cung.

8.     Tuổi: Thai ngoài tử cung có thể xảy ra ở phụ nữ ở mọi độ tuổi, nhưng nguy cơ tăng cao hơn ở phụ nữ từ 35 tuổi trở lên.

Một số dấu hiệu của mang thai ngoài tử cung có thể bao gồm:

1.     Đau bụng dưới mạn tính hoặc cấp tính: Đau bụng dưới là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của mang thai ngoài tử cung. Đau có thể làm nhấn mạnh, cấp tính hoặc kéo dài, và có thể xuất hiện ở một bên hoặc cả hai bên của bụng dưới.

2.     Chảy máu âm đạo không bình thường: Chảy máu âm đạo không bình thường, thường kèm theo đau bụng dưới, có thể là một dấu hiệu của mang thai ngoài tử cung. Dịch có thể là màu đỏ sáng hoặc tối, và có thể xuất hiện cùng với cục máu.

3.     Đau khi quan hệ tình dục: Đau hoặc cảm giác không thoải mái trong quan hệ tình dục cũng có thể là một dấu hiệu của mang thai ngoài tử cung.

4.     Cảm giác khó chịu hoặc đau khi đi tiểu hoặc tiểu buốt: Áp lực lên các cơ quan xung quanh bụng dưới, như bàng quang, có thể gây ra cảm giác khó chịu hoặc đau khi đi tiểu hoặc tiểu buốt.

5.     Buồn nôn hoặc nôn mửa: Mặc dù không phải là triệu chứng phổ biến, nhưng một số phụ nữ có thể trải qua buồn nôn hoặc nôn mửa khi mang thai ngoài tử cung.

6.     Đau nhức vai, cổ, hoặc đớn hại khi hít thở: Đau nhức ở vùng vai, cổ hoặc đớn hại khi hít thở có thể là dấu hiệu của biến chứng nghiêm trọng như chảy máu nội tiết hoặc gặp vấn đề với cơ quan bên trong.

Khi phát hiện có thai ngoài tử cung (còn được gọi là thai ngoài tử cung, hay thai ổ bọt), điều quan trọng nhất là tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Đây là một tình trạng y tế khẩn cấp và đòi hỏi can thiệp y tế kịp thời để đảm bảo an toàn cho phụ nữ.

Dưới đây là các bước cần được thực hiện ngay khi nghi ngờ hoặc phát hiện biểu hiện của có thai tử cung ngoài:

1.     Tìm sự chăm sóc y tế ngay lập tức: Nếu bạn gặp các dấu hiệu của mang thai ngoài tử cung, như đau bụng dưới cấp tính hoặc kèm theo chảy máu âm đạo không bình thường, bạn nên đi thăm bác sĩ hoặc đến bệnh viện gần nhất ngay lập tức.

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi phát hiện mang thai ngoài tử cung.

2.     Được chẩn đoán: Bác sĩ sẽ tiến hành một loạt các kiểm tra và xét nghiệm để chẩn đoán xác định xem liệu bạn có thai ngoài tử cung hay không. Các phương pháp chẩn đoán có thể bao gồm siêu âm, xét nghiệm máu để kiểm tra hCG (hormone beta human chorionic gonadotropin), và các xét nghiệm khác nếu cần thiết.

3.     Quản lý và điều trị: Quản lý và điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng của bạn và giai đoạn của thai ngoài tử cung. Trong một số trường hợp, nếu thai ngoài tử cung không gây ra triệu chứng nghiêm trọng và đặc biệt nếu đang ở giai đoạn sớm, bác sĩ có thể quyết định theo dõi và chờ đợi. Tuy nhiên, trong các trường hợp nghiêm trọng hoặc khi thai ngoài tử cung đã gây ra biến chứng, có thể cần phẫu thuật để loại bỏ thai ngoài tử cung. Phẫu thuật có thể được thực hiện bằng cách mổ hoặc thông qua phương pháp hỗ trợ vành khí quản (laparoscopy).

4.     Theo dõi sau điều trị: Sau khi điều trị, bạn có thể cần theo dõi và chăm sóc định kỳ từ bác sĩ để đảm bảo rằng mọi điều trị đã thành công và không có biến chứng nào xảy ra.

5.     Hỗ trợ tâm lý: Trong thời gian này, việc có hỗ trợ tâm lý từ gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý có thể hỗ trợ trong việc xử lý cảm xúc và đối phó với sự mất mát.

Nhớ rằng việc chẩn đoán và điều trị mang thai ngoài tử cung là rất quan trọng và nên được thực hiện dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế có kinh nghiệm. Đừng chần chừ khi gặp bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nào của mang thai ngoài tử cung, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời.

Để giảm nguy cơ mang thai ngoài tử cung, bạn có thể thực hiện các biện pháp phòng tránh như sau:

1.     Sử dụng phương pháp tránh thai hiệu quả: Sử dụng các phương pháp tránh thai hiệu quả như bất thai, bấm trứng, thuốc tránh thai, hoặc các biện pháp tránh thai khẩn cấp như viên tránh thai khẩn cấp (morning-after pill) để giảm nguy cơ mang thai.

2.     Chăm sóc sức khỏe sinh sản định kỳ: Thăm bác sĩ định kỳ để kiểm tra và chăm sóc sức khỏe sinh sản. Điều này có thể giúp phát hiện và điều trị các vấn đề sinh sản sớm, giảm nguy cơ mang thai ngoài tử cung.

3.     Tránh rủi ro làm tổn thương tử cung và ống dẫn: Tránh các hoạt động hoặc tình huống có thể gây tổn thương cho tử cung và ống dẫn, chẳng hạn như rượu, hút thuốc lá, hoặc các phương tiện giải trí quá mức.

4.     Sử dụng bảo vệ khi quan hệ tình dục: Sử dụng bảo vệ như bao cao su để ngăn chặn việc lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, có thể gây viêm nhiễm và tắc nghẽn ống dẫn.

5.     Thực hiện các biện pháp an toàn khi phẫu thuật: Nếu bạn cần phẫu thuật trên tử cung hoặc ống dẫn, hãy thảo luận với bác sĩ về các biện pháp an toàn để giảm nguy cơ tổn thương và tắc nghẽn.

6.     Giảm căng thẳng và áp lực: Căng thẳng và áp lực có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe sinh sản, bao gồm việc tắc nghẽn ống dẫn. Thực hành các phương pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền, hoặc tập thể dục có thể giúp giảm nguy cơ này.

Các biện pháp phòng tránh rủi ro mang thai ngoài tử cung.

Việc tránh thai ngoài tử cung là một phần của việc duy trì sức khỏe sinh sản chung của phụ nữ. Mặc dù có thể thực hiện các biện pháp để giảm nguy cơ, việc ngăn chặn hoàn toàn thai ngoài tử cung không luôn mang tính tuyệt đối. Đối với một số phụ nữ, các yếu tố không thể kiểm soát được có thể dẫn đến thai ngoài tử cung. Trong những trường hợp này, việc nhận sự chăm sóc y tế kịp thời và điều trị là rất quan trọng. Quan trọng hơn nữa, bản thân người thai phụ và gia đình cần phải ưu tiên lên kế hoạch cho một cuộc sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và sử dụng thực phẩm đầy đủ chất dinh dưỡng.