Nhau thai và những vấn đề thường gặp trong thai kỳ

1. Vị trí của nhau thai

Nhau thai là cơ quan phát triển trong tử cung của bạn trong thai kỳ, nối bào tử đang phát triển - cụ thể là dây rốn của bé với thành tử cung của mẹ. Ở mỗi thai phụ, nhau thai sẽ có vị trí nằm khác nhau. Có 4 vị trí nhau thai bám và phát triển được coi là bình thường, không gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe cả mẹ và em bé đó là:

- Nhau bám mặt trước tử cung

- Nhau bám mặt sau tử cung

- Nhau bám phía trên thành tử cung

- Nhau bám bên phải hoặc bên trái tử cung.

Trường hợp nhau thai bám quá thấp qua cổ tử cung, thì đây là loại nhau tiền đạo và có thể gây nguy hiểm cho thai kỳ. Triệu chứng lúc này là xuất huyết bất thường trong thai kỳ, không cần có cơn đau bụng, tái phát nhiều lần, mức độ từ nhẹ đến nặng.

2. Những yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe của nhau thai

- Tuổi mẹ: Một số vấn đề của nhau thai thường gặp hơn ở những thai phụ có tuổi, đặc biệt sau tuổi 40.

- Vỡ ối trước khi chuyển dạ: Trong suốt thai kỳ, bé được bao bọc trong một màng chứa đầy chất lỏng gọi là túi ối. Nếu túi ối bị rò rỉ hoặc vỡ ra trước khi quá trình chuyển dạ bắt đầu, còn được gọi là vỡ ối sớm hoặc vỡ ối non. Lúc này nguy cơ mắc một số vấn đề về nhau thai sẽ tăng lên.

- Tăng huyết áp: Huyết áp cao có thể ảnh hưởng đến nhau thai của bạn.

- Song thai hoặc đa thai: Nếu bạn mang thai nhiều hơn một em bé, bạn có thể tăng nguy cơ mắc một số vấn đề về nhau thai.

- Rối loạn đông máu: Bất kỳ tình trạng nào làm suy yếu khả năng đông máu của bạn hoặc làm tăng khả năng đông máu của nó sẽ làm tăng nguy cơ mắc một số vấn đề về nhau thai.

- Đã từng phẫu thuật tử cung: Nếu người mẹ đã có một cuộc phẫu thuật trước đó trên tử cung của mình, như phẫu thuật mổ lấy thai hoặc bóc u xơ, bạn có nguy cơ cao gặp phải một số vấn đề về nhau thai.

- Những vấn đề nhau thai trước đó: Nếu bạn gặp vấn đề về nhau thai trong lần mang thai trước, bạn có thể có nguy cơ gặp lại nó cao hơn.

- Lạm dụng chất kích thích: Một số vấn đề về nhau thai sẽ tăng cao hơn ở phụ nữ hút thuốc hoặc sử dụng chất kích thích trong khi mang thai.

- Chấn thương bụng: Chấn thương vùng bụng, chẳng hạn như do ngã, tai nạn ô tô hoặc các loại va đập khác làm tăng nguy cơ nhau thai tách khỏi tử cung trước khi sinh. Tình trạng này còn gọi là nhau bong non.

Ảnh minh họa (Nguồn Internet)

3. Những vấn đề có thể gặp của nhau thai trong thai kỳ

Trong thời kỳ mang thai, các vấn đề về nhau thai có thể xảy ra bao gồm: nhau bong non, nhau tiền đạo và sót nhau. Những tình trạng này có thể gây chảy máu âm đạo nhiều.

- Nhau bong non

Tỉ lệ nhau bong non chiếm khoảng 0.5% thai phụ. Nếu nhau bong ra khỏi thành trong của tử cung trước khi sinh, dù một phần hoặc toàn bộ, có thể làm hạn chế dẫn oxy và chất dinh dưỡng đến em bé. Đồng thời làm cho mẹ bị chảy máu nhiều. Nhau bong non dẫn đến tình trạng cấp cứu cần sinh bé sớm hơn dự tính.

- Nhau tiền đạo

Tình trạng này xảy ra khi bánh nhau che phủ một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung – lối ra của tử cung. Nhau tiền đạo phổ biến hơn ở giai đoạn đầu của thai kỳ và có thể cải thiện vị trí khi tử cung phát triển. Nhau tiền đạo có thể gây chảy máu âm đạo nghiêm trọng suốt thai kỳ và lúc lâm bồn. Việc kiểm soát vấn đề này phụ thuộc vào lượng máu mất, nếu ngừng xuất huyết, bạn đang ở giai đoạn nào của thai kỳ, vị trí của nhau thai, sức khỏe của mẹ và thai nhi. Nếu nhau tiền đạo dai dẳng vào ba tháng cuối thai kỳ, bác sĩ sản khoa sẽ khuyến cáo mổ lấy thai. Tỉ lệ nhau tiền đạo chiếm khoảng 0,5% tổng số phụ nữ mang thai, những người mổ lấy thai càng nhiều lần nguy cơ mắc nhau tiền đạo càng cao, ở những phụ nữ mổ lấy thai từ 4 lần trở lên, tỉ lệ này chiếm 10%.

- Nhau cài răng lược

Thông thường, bánh nhau sẽ bong ra khỏi thành tử cung sau khi sinh con. Với nhau cài răng lược, một phần hoặc toàn bộ bánh nhau vẫn bám chặt vào thành tử cung, gây mất máu nghiêm trọng sau sinh có thể dẫn tới tử vong. Bác sĩ sản khoa sẽ khuyến cáo mổ lấy thai và cắt toàn bộ tử cung. Trong các trường hợp nghiêm trọng, nhau thai xâm nhập vào cơ tử cung hoặc phát triển xuyên qua thành tử cung. Tỉ lệ nhau cài răng lược chiếm khoảng 0,35% thai phụ, tuy nhiên tỉ lệ này sẽ tăng lên ở những thai phụ nhiều tuổi, có tiền sử mổ lấy thai, mổ lấy thai nhiều lần.

- Sót nhau thai

Nếu nhau thai không được đẩy hoàn toàn ra khỏi buồng tử cung trong vòng 30 phút sau sinh được gọi là sót nhau thai. Sót nhau có thể xảy ra bởi nhau bị mắc kẹt do cổ tử cung đóng một phần hoặc nhau vẫn còn bám vào thành tử cung – dù bám nông (nhau dính) hay bám sâu (nhau cài răng lược). Nếu không được can thiệp, sót nhau có thể gây nhiễm trùng nặng hoặc mất máu nhiều đe dọa tính mạng của sản phụ.

Thai phụ hãy gặp bác sĩ ngay nếu thấy các triệu chứng:

- Chảy máu âm đạo

- Đau bụng

- Đau lưng nhiều

- Xuất hiện cơn co tử cung gây đau

Để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ nên:

- Thường xuyên thăm khám thai theo lịch của bác sỹ sản phụ khoa

- Trao đổi và nhận sự tư vấn từ bác sỹ có chuyên môn khi có bất kỳ tình trạng sức khỏe nào, chẳng hạn như huyết áp cao.

- Không hút thuốc hoặc sử dụng các chất kích thích khi mang thai.

- Nói chuyện với bác sĩ về những rủi ro trước khi quyết định tự chọn sinh mổ.

Trường hợp mẹ gặp vấn đề về nhau thai trong lần mang thai trước và đang lên kế hoạch có thêm em bé, hãy trao đổi với bác sỹ về những cách để giảm nguy cơ gặp lại tình trạng này. Nếu bạn đã từng phẫu thuật liên quan đến tử cung, hãy cung cấp điều này cho bác sĩ để được theo dõi tình trạng sức khỏe chặt chẽ trong suốt thai kỳ.

Nhóm Admin ST