Tăng huyết áp khi mang thai là một trong những căn nguyên gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ và là nguyên nhân của 25% trường hợp trẻ sinh non. Tăng huyết áp khi mang thai có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm trong đó có tiền sản giật thai kỳ, đe dọa trực tiếp sức khỏe và tính mạng của mẹ và bé.
1. Cao huyết áp thai kỳ
Khi mang thai, cơ thể mẹ tăng sinh nhịp tim và tăng lượng máu để có thể nuôi thai nhi. Chính vì vậy, lượng mạch máu được tăng sinh và lưu lượng máu cũng đòi hỏi nhiều hơn tại một số bộ phận như tử cung, nhau thai, vú,… Do đó áp lực lên thành mạch cũng tăng lên nên thông thường huyết áp của mẹ sẽ tăng nhẹ. Tuy nhiên, chỉ khi huyết áp của thai phụ qua khỏi mức bình thường thì tình trạng này mới gọi là tăng huyết áp thai kỳ. Nếu mẹ bầu gặp tình trạng tăng huyết áp sẽ dẫn tới nhiều nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
Ngoài ra, triệu chứng cao huyết áp ở thai kỳ có thể liên quan nguyên nhân khác độc lập với tiến trình mang thai. Nhiều trường hợp cao huyết áp đã có sẵn từ trước khi người mẹ mang thai và nặng hơn khi bắt đầu có thai.
Cao huyết áp có khả năng chỉ xuất hiện khi có thai, rồi đi kèm với triệu chứng phù và đạm niệu (có chất đạm trong nước tiểu) gây ra một bệnh cảnh nghiêm trọng gọi là hội chứng tiền sản giật - sản giật.
Ảnh minh họa (Nguồn Internet)
2. Biểu hiện cao huyết áp thai kỳ
- Phù toàn thân, nằm nghỉ không hết, phù mềm ấn lõm. Dấu hiệu phù này khác với phù sinh lý khi mang thai: phù nhẹ ở chân, mắt cá, khi nằm nghỉ hoặc gác chân lên cao thì hết phù.
- Đau đầu, đặc biệt là bị đau dữ dội, kéo dài, đau như bị đập mạnh.
- Tim đập nhanh, cảm giác như trống đánh trong lồng ngực
- Chóng mặt
- Bà bầu tăng cân rất nhanh, cân nặng tăng hơn 2-3 kg trong một tuần.
- Nhìn đôi, mắt mờ, nhìn thấy những đốm hoặc đèn nhấp nháy, nhạy cảm với ánh sáng hoặc mất thị lực tạm thời.
- Đau hoặc đau dữ dội ở vùng thượng vị
- Buồn nôn, nôn (khác với ốm nghén đầu thai kỳ)
Khi có một trong các dấu hiệu trên, bà bầu cần báo ngay cho bác sĩ bởi thực tế lúc nào tiền sản giật cũng có thể biến thành sản giật. Nếu xảy ra sản giật, bà bầu có thể rơi vào trạng thái hôn mê, phù não, xuất huyết não, phù phổi cấp, suy tim, bong nhau non, có thể gây tử vong cho cả mẹ và bé.
3. Tăng huyết áp thai kỳ có nguy hiểm không?
Cao huyết áp khi mang thai cần phải được theo dõi thường xuyên, đặc biệt khoảng thời gian từ lúc thai nhi được 20 tuần tuổi. Bệnh có thể gây ra những điều đáng tiếc cho cả mẹ lẫn thai nhi.
- Hậu quả lên hệ tim mạch: Những người bị tăng huyết áp ở lần mang thai đầu có nguy cơ cao bị lặp lại ở những lần mang thai sau. Các bà bầu này cũng có nguy cơ bị tăng huyết áp và đột quỵ cao về sau. Những người bị tiền sản giật hoặc chậm phát triển bào thai trong buồng tử cung sẽ tăng nguy cơ bị bệnh và nguy cơ tử vong do bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ.
Tuy nhiên, với những phụ nữ đã trải qua thời kỳ sinh nở mà không bị tăng huyết áp thì sẽ ít bị nguy cơ mắc bệnh tim mạch hơn những phụ nữ không sinh đẻ.
- Tiền sản giật và sản giật:Biến chứng do tiền sản giật đối với mẹ như xuất huyết võng mạc, rau bong non, chảy máu trong gan; đông máu rải rác trong lòng mạch; suy thận cấp, phù phổi cấp và suy tim cấp… Biến chứng do tiền sản giật đối với con như thai chết lưu, thai non tháng và suy dinh dưỡng, tử vong sơ sinh ngay sau đẻ..
4. Nguyên nhân cao huyết áp thai kỳ
- Ăn nhiều muối
- Ít vận động thể lực, béo phì, tăng cholesterol
- Căng thẳng thần kinh, tâm lý…
- Tuổi của sản phụ cao (trên 35 tuổi)
- Di truyền
- Chế độ dinh dưỡng lúc mang thai chưa tốt
- Thiếu máu trầm trọng;
- Mang thai đôi
Ngoài ra, một số bệnh lý cũng có thể làm tăng huyết áp ở bà bầu như: bệnh về thận, tuyến thượng thận, tuyến giáp, bệnh tim mạch, tiểu đường…
5. Dự phòng tăng huyết áp thai kỳ
Với một chiếc máy đo huyết áp, thai phụ có thể biết chính xác huyết áp của mình ngay tại nhà. Phụ nữ mang thai cần chú ý quan sát tình trạng sức khỏe của bản thân để nhận biết triệu chứng tăng huyết áp thai kỳ. Thường xuyên sử dụng máy đo huyết áp để kịp thời phát hiện bệnh
Bên cạnh đó, các mẹ cần khám thai định kỳ theo lịch hẹn và đo huyết áp trong mỗi lần khám thai. Trong trường hợp phát hiện bị cao huyết áp trước khi mang thai (thường là tăng huyết áp vô căn mãn tính), phải tiến hành điều trị để mức huyết áp ổn định trở lại.
Nếu bà bầu bị tăng huyết áp nhẹ thì cần nghỉ ngơi, nằm nghiêng trái, uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ điều trị. Nếu tình trạng nặng thì cần liên hệ bác sĩ ngay để được chăm sóc tốt nhất.
Chế độ ăn đảm bảo đủ chất dinh dưỡng, cần bổ sung thức ăn nhiều đạm, calo, Canxi, Vitamin, các yếu tố vi lượng, đặc biệt vai trò của một số chất dinh dưỡng như Omega 3 (DHA, EPA), Vitamin D, Canxi … không nên ăn quá mặn nhưng cũng không hạn chế muối và nước.
Một số thực phẩm có lợi cho bà bầu bị tăng huyết áp
- Sinh tố táo.
- Sinh tố dưa chuột.
- Các loại nước hoa quả, sinh tố chứa nhiều vitamin C như cam, chanh…
- Nước ép củ cải.
Tập thể dục nhẹ nhàng thường xuyên giúp máu huyết lưu thông, phòng chống béo phì do đó hạn chế tiền sản giật; tăng cân một cách hợp lý.
Điều trị tiểu đường hoặc các bệnh nội khoa theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Và tuyệt đối không sử dụng rượu hay các chất kích thích.
Cao huyết áp khi mang thai là bệnh lý nguy hiểm. Điều quan trọng là phải theo dõi huyết áp trước và trong khi mang thai. Nếu nhận thấy triệu chứng cao huyết áp xảy ra, phải nhận được sự can thiệp tốt nhất từ các bác sĩ chuyên khoa nhằm đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và thai nhi.
Nhóm Admin ST